ไผ่ซางหม่น

คนส่วนใหญ่จะรู้จักไผ่ว่าเป็นไม้ป่าสารพัดประโยชน์ เพราะทุกส่วนของไผ่ ไม่ว่าจะเป็น หน่อก็สามารถนำมารับประทานได้ และไม้นำมาใช้ประดิษฐ์แปรรูปเป็นเครื่องเรือน ของใช้ และเฟอร์นิเจอร์ แต่โดยมากไผ่ที่เป็นที่รู้จัก เช่น ไผ่ตง ไผ่หวาน มีน้อยคนที่จะรู้จัก "ไผ่ซางหม่น" เพราะเป็นไผ่ที่พบมากเฉพาะในพื้นที่ภาคเหนือ แถบจังหวัดเชียงใหม่ แพร่ ลำปาง และลำพูนเท่านั้น แต่ด้วยลักษณะพิเศษที่ลำมีขนาดใหญ่ ลำตรง แข็งแรง เนื้อไม้หนา สวยงาม ทำให้ไผ่ซางหม่นกลายเป็นที่ต้องการของตลาด ขายได้ราคาดี ราคาจำหน่ายประมาณ 100-300 บาท/ลำ อีกทั้งนิยมนำมาผลิตเป็นเฟอร์นิเจอร์ไม้ไผ่คุณภาพดี จนเป็นที่ขนานนามว่า "เพชรแห่งล้านนา"

ยากที่จะปฏิเสธได้ว่า ไผ่ กลายเป็นไม้เศรษฐกิจที่หลายคนกำลังจับตามอง ด้วยอรรถประโยชน์ การใช้สอยที่ หลากหลาย และสามารถ นำมาสร้างมูลค่า ได้อย่างมหาศาล โดยเฉพาะการทำเฟอร์นิเจอร์ไม้ไผ่ แต่ไม้ไผ่แบบไหนเล่า ถึงจะเหมาะสม กับการทำเฟอร์นิเจอร์

ปัจจุบันมีการปลูกไผ่ซางหม่นในแถบภาคเหนือบริเวณจังหวัดแพร่ ลำพูน ลำปาง และเชียงใหม่ ตอนนี้เกษตรกรกำลังสนใจที่จะขยายพื้นที่ปลูกกันมากขึ้น เนื่องด้วยกำลังเป็นที่ต้องการของตลาดเป็นอย่างมาก ทั้งหน่อเพื่อการบริโภคและลำไผ่เพื่อป้อนโรงงานผลิตเฟอร์นิเจอร์

ไผ่ซางหม่นจะเจริญเติบโต ได้ดีเมื่อผ่านปีที่ 4 ไปเพราะมีไผ่ลำใหญ่เป็นลำแม่ให้หน่อที่มีขนาดใหญ่ แต่หากมีการให้ปุ๋ยให้น้ำที่เหมาะสมก็อาจได้ผลผลิตอย่างมากตั้งแต่ปีที่สามเป็นต้นไป หากต้องการนำลำไม้ไผ่มาใช้ประโยชน์ด้านก่อสร้างหรือทำเครื่องเรือนที่มีราคาแพงควรเลือกลำไม้ไผ่ที่มีอายุ 4 ปีขึ้นไปเพราะลำไผ่ที่แก่มักไม่ถูกรบกวนจากมอดและแมลง ฉะนั้นหากมีวัตถุประสงค์ในการปลูกไผ่เพื่อผลิตทั้งหน่อไม้ และนำไม้ไปทำเฟอร์นิเจอร์ ควรปล่อยหน่อไม้ให้เป็นลำต่อไปโดยตัดกิ่งแขนงเล็ก ๆ บริเวณโคนต้นทิ้งไปเท่านั้น

เมื่ออายุ 2 ปีจะมีหน่อไม้แตกขึ้นมาอีก อาจจะคัดเลือกหน่อไม้ที่มีลักษณะไม่ดีออกไปจำหน่ายบ้าง โดยเลือกหน่อไม้ที่แทรกมาจากดินและมีขนาดใหญ่สมบูรณ์เก็บไว้ให้เป็นต้นใหม่ประมาณ 5-6 หน่อ ฉะนั้นเมื่อขึ้นปีที่ 3 จะมีลำประมาณ 8-10 ลำ



เมื่อครบอายุ 3 ปีจะมีหน่อจำนวนมาก สามารถตัดหน่อออกไปจำหน่ายได้ พอปีที่ 4 เป็นต้นไปก็สามารถตัดลำมาใช้ประโยชน์ได้แล้ว ก็นำมาทำเฟอร์นิเจอร์

ขณะนี้ไผ่ซางหม่นกลายเป็นที่สนใจและต้องการของตลาดมากขึ้น แต่ปัจจุบันการผลิตกล้าไผ่ซางหม่นยังมีน้อย และส่วนใหญ่เกษตรกรที่ปลูกก็มักเป็นการปลูกไผ่ตามบ้านมีเพียงไม่กี่กอ ไม่ได้ทำในเชิงพาณิชย์อย่างจริงจัง ทำให้ไม้ไผ่ซางหม่นขาดตลาด ทั้งที่เป็นไม้ไผ่ที่มีคุณภาพดีกว่าไผ่อื่นๆ อีกหลายชนิด ดังนั้น ศูนย์วิจัยผลิตผลป่าไม้จังหวัดเชียงใหม่ กรมป่าไม้ จึงได้จัดอบรมการเพาะและขยายพันธุ์กล้าไผ่ซางหม่นให้กับเกษตรกรที่สนใจ โดยเฉพาะการชำปล้องที่ถือว่าเป็นการขยายพันธุ์กล้าไผ่ซางหม่นที่มีประสิทธิภาพดีที่สุด